เปลือกตาอักเสบ (Blepharitis) เป็นอาการอักเสบของผิวหนังบริเวณเปลือกตา สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัยและสามารถเกิดขึ้นได้ง่ายกว่าที่เราคิด พฤติกรรมความเคยชิน รวมถึงความมักง่ายของเราก็สามารถก่อให้เกิดอาการเปลือกตาอักเสบได้ แม้จะเป็นอาการที่เกิดขึ้นได้ง่าย แต่วิธีป้องกันเปลือกตาอักเสบก็ทำได้ไม่ยากเช่นกัน
HIGHLIGHTS :
- เปลือกตาอักเสบ คือ อาการอักเสบของผิวหนังบริเวณเปลือกตา สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ทั้งการติดเชื้อ ภาวะตาแห้งไปจนถึงโรคทางตา
- การรักษาเปลือกตาอักเสบ สามารถทำได้ง่าย ๆ ด้วยตัวเอง แต่หากอาการรุนแรงควรเข้ารับการรักษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
- แม้อาการไม่ร้ายแรงเพราะสามารถหายไปได้เอง แต่ควรป้องกันการเกิดเปลือกตาอักเสบด้วยการรักษาความสะอาดผิวหนังบริเวณรอบดวงตาและใบหน้าอยู่เสมอ
เปลือกตาอักเสบ คืออะไร
เปลือกตาอักเสบ (Blepharitis) คือ อาการอักเสบที่บริเวณผิวหนังเปลือกตา ทำให้เปลือกตาบวม คัน สามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ต่อมไขมันใต้ตาอักเสบ การติดเชื้อ และอีกมากมาย โดยโรคเปลือกตาอักเสบไม่นับว่าเป็นโรคติดต่อ แต่ถือว่าเป็นโรคชนิดเรื้อรัง เมื่อหายดีแล้ว ยังสามารถกลับมาเป็นอีกได้และสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงวัย
ประเภทของเปลือกตาอักเสบ มีอะไรบ้าง
ประเภทของเปลือกตาอักเสบสามารถแบ่งออกได้ 2 ประเภท ได้แก่ เปลือกตาอักเสบส่วนหน้าและเปลือกตาอักเสบส่วนหลัง
- เปลือกตาอักเสบส่วนหน้า (Anterior Blepharitis) เกิดการอักเสบบริเวณส่วนนอกของผิวหนังเปลือกตาหรือบริเวณโคนขนตา มักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียและการอักเสบของต่อมสร้างไขมัน
- เปลือกตาอักเสบส่วนหลัง (Posterior Blepharitis) เป็นการอักเสบบริเวณเปลือกตาที่เกิดจากการทำงานที่ผิดปกติของต่อมไมโบเมียนหรือต่อมไขมันใต้เปลือกตา (Meibomain Gland)
สาเหตุการเกิดเปลือกตาอักเสบ เกิดจากอะไรได้บ้าง
การเกิดเปลือกตาอักเสบมีอยู่ด้วยกันหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็น
- การติดเชื้อแบคทีเรียที่อยู่บนผิวหนังของเราหรือที่เรียกว่า Staphylococcal Blepharitis
- การอุดตันของต่อมไขมันใต้เปลือกตา (Meibomian Gland Dysfunction)
- ไรขนตา
- การแพ้เครื่องสำอางหรือน้ำยาล้างคอนแทคเลนส์และการได้รับสิ่งแปลกปลอมหรือสิ่งสกปรกเข้าดวงตา
- ภาวะตาแห้ง
- โรคผื่นแพ้ต่อมไขมัน
- โรคทางตา เช่น ภาวะต้อกระจก ถึงแม้ว่าภาวะต้อกระจกไม่ได้เป็นสาเหตุโดยตรงของการเกิดเปลือกตาอักเสบ แต่ภาวะต้อกระจก มีโอกาสก่อให้เกิดอาการตาแห้ง ซึ่งอาจนำไปสู่การเกิดเปลือกตาอักเสบได้
พฤติกรรมที่ทำให้เสี่ยงเป็นเปลือกตาอักเสบ
เปลือกตาอักเสบสามารถเกิดจากพฤติกรรมเล็ก ๆ ที่เราอาจละเลยและเผลอทำเป็นประจำ โดยที่คาดไม่ถึงว่าเป็นพฤติกรรมที่ทำให้เสี่ยงเป็นเปลือกตาอักเสบ ไม่ว่าจะเป็นการล้างเครื่องสำอางบริเวณรอบดวงตาไม่สะอาด การใช้มือที่ไม่สะอาดสัมผัสดวงตา การไม่รักษาสุขอนามัยของคอนแทคเลนส์ รวมถึงการขยี้ตาบ่อย ๆ นอกจากเชื้อโรคที่อยู่ที่มือของเราจะไปสัมผัสรอบดวงตาแล้ว การขยี้ตายังอาจทำให้เกิดการอักเสบติดเชื้อบริเวณผิวหนังเปลือกตาอีกด้วย
อาการของ เปลือกตาอักเสบ
อาการของเปลือกตาอักเสบนั้นแสดงออกมาให้เห็นได้อย่างชัดเจน เช่น อาการเปลือกตาบวมแดง รู้สึกระคายเคืองหรือรู้สึกร้อนบริเวณเปลือกตา ตาแห้ง แสบตา น้ำตาไหลบ่อยผิดปกติ เห็นภาพไม่ชัด รู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในดวงตาตลอดเวลา
- เปลือกตาบวมแดง
- แสบ คัน ระคายเคืองตา รู้สึกเหมือนมีอะไรอยู่ในดวงตา
- น้ำตาไหลบ่อยและมีขี้ตามากผิดปกติ
- มองเห็นเป็นภาพมัว
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ เมื่อเป็นตาอักเสบ
เมื่อเกิดอาการเปลือกตาอักเสบ (Blepharitis) นอกจากเปลือกตาจะมีลักษณะบวมแดง รู้สึกระคายเคือง แสบร้อนแล้ว ยังสามารถเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมา
ความผิดปกติของขนตา
เปลือกตาอักเสบสามารถทำให้เกิดความผิดปกติของขนตา ไม่ว่าจะเป็นการที่ขนตางอกผิดทิศทางหรือขนตาเก และขนตาทิ่ม หากเกิดภาวะขนตาทิ่มลง อาจทำให้เกิดการเสียดสีกับดวงตา เกิดอาการระคายเคือง ตาแดง จนอาจถึงขั้นเกิดแผลเป็นที่กระจกตา
ความผิดปกติของผิวหนังเปลือกตา
ความผิดปกติของผิวหนังเปลือกตา เช่น อาการเปลือกตาม้วนเข้าด้านใน เกิดจากการที่เปลือกตาอักเสบติดเชื้อจนเกิดแผลเป็นทำให้เกิดการรั้งเปลือกตาให้ม้วนกลับเข้าด้านใน ซึ่งอาจนำไปสู่การเสียดสีกันระหว่างกระจกตาและขนตา
น้ำตาไหลบ่อยหรือตาแห้ง
อาการน้ำตาไหลบ่อยหรือตาแห้งมักเกิดจากการที่ต่อมไขมันบริเวณขอบเปลือกตาเกิดการทำงานที่ผิดปกติ ทำให้น้ำตาระเหยอย่างรวดเร็ว เกิดภาวะตาแห้ง แสบตา น้ำตาไหลบ่อยกว่าปกติ
การอุดตันของต่อมไขมันบริเวณขอบเปลือกตา
เมื่อต่อมไขมันบริเวณขอบเปลือกตาเกิดการอุดตัน จะส่งผลให้เกิดการอักเสบและติดเชื้อ สามารถก่อให้เกิดอาการตากุ้งยิงที่มีลักษณะบวมแดง เป็นหัวหนอง
ตาแดงเรื้อรังจากเยื่อบุตาอักเสบ
ตาแดงเรื้อรังจากเยื่อบุตาอักเสบสามารถเกิดขึ้นได้เมื่อเป็นโรคเปลือกตาอักเสบ นั่นก็เป็นเพราะภาวะเยื่อบุตาอักเสบมักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ส่งผลให้เกิดอาการตาแดงเนื่องจากเส้นเลือดฝอยขยายตัว มีอาการระคายเคืองและขี้ตาจำนวนมาก
กระจกตาถลอกหรือเป็นแผล
กระจกตาถลอกหรือการที่กระจกตาเป็นแผล อาจเกิดขึ้นได้เมื่อมีอาการเปลือกตาอักเสบแล้วเกิดการถูขยี้ เสียดสีบริเวณดวงตา หรือเกิดได้ทั้งจากภาวะตาแห้งที่สามารถเป็นแผลในกระจกตาได้ง่าย
การรักษาเปลือกตาอักเสบด้วยตัวเอง
วิธีการรักษาเปลือกตาอักเสบ สามารถทำได้ง่าย ๆ ด้วยตัวเองในเบื้องต้น โดยในช่วงที่มีอาการเปลือกตาอักเสบสามารถทำความสะอาดผิวหนังเปลือกตาด้วยการนำสำลีแผ่นชุบน้ำที่ผสมแชมพูเด็กกับน้ำเปล่า มาถูเบา ๆ บริเวณโคนขนตาและล้างออกด้วยน้ำสะอาด หรือการประคบด้วยผ้าชุบน้ำอุ่นและกดนวดเบา ๆ ตามการเรียงตัวของต่อมไขมัน จะสามารถช่วยรักษาอาการเปลือกตาอักเสบได้
หากอาการอักเสบยังไม่ดีขึ้น ควรรีบพบแพทย์ เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม เช่น การใช้น้ำตาเทียม ลดอาการตาแห้ง ยาปฏิชีวนะชนิดหยอด ยาสเตียรอยด์ ลดการอักเสบ
วิธีการดูแลตัวเองเมื่อเป็นเปลือกตาอักเสบ
การดูแลตัวเองเมื่อเป็นเปลือกตาอักเสบสามารถทำได้เช่นเดียวกับวิธีการรักษาข้างต้น เช่น การประคบอุ่น การทำความสะอาดผิวหนังเปลือกตาด้วยแชมพูเด็กและน้ำสะอาด อีกทั้งควรหลีกเลี่ยงการแต่งหน้าหรือการใช้เครื่องสำอางบริเวณรอบดวงตา เพื่อหลีกเลี่ยงการรับสิ่งสกปรกและสิ่งแปลกปลอม รวมถึงรับประทานโอเมก้า 3 เพื่อลดอาการอักเสบและบรรเทาตาแห้ง
วิธีป้องกันลดความเสี่ยงเป็นเปลือกตาอักเสบ
ถึงแม้จะรักษาอาการเปลือกตาอักเสบจนหายดีแล้ว ยังสามารถกลับมาเป็นได้อีกในอนาคต หากไม่รักษาความสะอาดให้ดี วิธีป้องกันลดความเสี่ยงเป็นเปลือกตาอักเสบสามารถทำได้ง่าย ๆ โดย หลีกเลี่ยงการการขยี้และสัมผัสผิวหนังบริเวณรอบดวงตา รักษาความสะอาดใบหน้าและรอบดวงตาอย่างสม่ำเสมอ ล้างเครื่องสำอางให้สะอาด ดูแลสุขอนามัยของคอนแทคเลนส์
สรุป
เปลือกตาอักเสบ (Blepharitis) มักจะมีลักษณะเปลือกตาบวมแดง เกิดอาการระคายเคือง คัน รู้สึกเหมือนมีอะไรอยู่ในตา ซึ่งสามารถเกิดได้จากหลากหลายสาเหตุ หากอาการไม่รุนแรง สามารถหายได้เองตามธรรมชาติ เพียงรักษาสุขอนามัยทั้งตัวเราเองและของที่เราใช้ จะสามารถลดโอกาสการเกิดเปลือกตาอักเสบได้อย่างแน่นอน
